Łaska (Biuletyn 3)

W poprzedniej refleksji (Biul. 2) mieliśmy na uwadze dwa rodzaje darów: 1. Dary naturalne i 2. Dary pozanaturalne.

Z kolei wypada nam przyjrzeć się darom nadprzyrodzonym. Są to dobra, które należą do zakresu tajemnic wiary. Oznacza to, że nie tylko same dary, ale i wiedzę o nich czerpiemy z Bożego objawienia. Dlatego trzeba prosić Ducha Świętego o dar poznania, by w Jego świetle można było poznać, na ile to możliwe, wzniosłość i piękno tych dóbr. Po wtóre ? trzeba prosić ducha Świętego o otwarcie serca i o gotowość przyjęcia tych darów, wysłużonych nam przez Jezusa Chrystusa. W teologii te nadprzyrodzone dary określa się mianem: ŁASKA.

Pojęcie łaski.

Wyjdźmy od samej nazwy. W mowie codziennej, potocznej, przez łaskę rozumie się: przychylność, łaskawość, czyjąś dobroć, wspaniałomyślność, względy itp. Mieć u kogoś względy, oznacza tyle co mieć u niego łaskę. ?Łaska? może oznaczać darowanie lub zmniejszenie kary. Oznacza ona zazwyczaj to, co się otrzymuje za darmo. Tak np.. należność za wykonaną pracę zgodnie z umową otrzymuje się nie z łaski, lecz ze sprawiedliwości; natomiast danie komuś podarku jest łaską. Język teologiczny posługuje się tym samym wyrazem, lecz odnosi go do Boga, który swych łask udziela bez jakiejkolwiek zasługi ze strony człowieka. Jednakże teologia czerpie rozumienie łaski, jej sens i znaczenie z Pisma świętego Starego i Nowego Testamentu.

a. ? Już w Starym Testamencie spotykamy się z pojęciem łaski. Jest to dar Boży promieniujący hojnością Jego Dawcy. Bóg sam określił siebie w ten sposób: Jahwe, Bóg miłosierny i litościwy, cierpliwy, bogaty w życzliwość i wierność (Wj 34,6). Łaska Boga oznacza hojność Tego, który w swym miłosierdziu pochyla się nad nędzą człowieczą. Bóg może zapewnić swemu stworzeniu wszystkie jego pragnienia. On sam udziela się człowiekowi, dlatego Ps 63,4 wysoko ceni tę Bożą inicjatywę: ? łaska Twoja jest lepsza niż życie. Psalmista raduje się wychwala łaskawość Boga, który przynosi zbawienie: Łaskawym się okazałeś, Jahwe, dla Twej ziemi; odmieniłeś los Jakuba (Ps 85,2).

b. ? Jednakże pełnia łaski objawiła się w Jezusie Chrystusie. Bóg w swej dobroci nie oszczędza nawet swego Syna, lecz wydaje Go za nas wszystkich (por. Rz 8,32). Przyjście Jezusa Chrystusa jest niesłychanym gestem Boga, który konkretnie objawił swoją dobroć, wierność, miłosierdzie. W osobie Jezusa Chrystusa przyszła do nas łaska i prawda (J 1,17). W Jezusie Chrystusie Bóg udziela się człowiekowi z czystej i bezinteresownej miłości. Darzy nas łaską i miłosierdziem bez naszego wysiłku, nie ze względu na uczynki, bo inaczej łaska nie byłaby łaską (Rz 11,6).

Łaska przyniesiona przez Jezusa Chrystusa jest płodna, owocna. Jej pierwszym i podstawowym owocem jest usprawiedliwienie: Wszyscy bowiem zgrzeszyli i pozbawieni są chwały Bożej, a dostępują usprawiedliwienia za darmo, z Jego łaski, przez odkupienie, które jest w Jezusie Chrystusie (Rz 3,23-24). Dzięki niej stajemy się dziećmi wobec Ojca (por. Rz 8,14-17; 1 J 3,1). Łaska przyniesiona przez Jezusa Chrystusa daje początek nowemu istnieniu (por. J 3,3nn). Człowiek zrodzony przez łaskę żyje już nowym życie z Chrystusem zmartwychwstałym (por. Rz 6,4.8.11.13). Chrześcijanin powołany przez łaskę do nowego życia, gdy jest poddany łasce (por. Rz 6,14), przynosi owoce dzięki duchowi Świętemu, który ożywia synów Bożych (por Rz 8,17-17).

c.W teologii. Teologia jest wiedzą, która w oparciu o objawienie Boże, dorobek myślowy Ojców Kościoła i Urzędu Nauczycielskiego snuje refleksję między innymi także na temat łaski. W następnym odcinku postaramy się podążać tropem myśli teologicznej. W teologicznej refleksji podaje się przez nią wypracowane pojęcie łaski oraz jej rozróżnienie. Tymczasem proponuję zapoznać się z nauką na temat łaski i usprawiedliwienia zawartą w Katechizmie Kościoła Katolickiego (ss. 457?461).